Айылҕаттан айдарыылаах Андира-Куо

Олох араас эриирин, эргиирин, сайдыы кэскилин туһугар туруулаһыыга биһиги өбүгэ дьоммут кэм-кэрдии тэтимигэр киирэн, ол кэм тыынын ылынан, олохторун-дьаһахтарын сааһыланан-наарданан, сатабыллаахтык дьаһанан, удьуор утумун тутан, дьоҕуру тобулан, сатабылы сайыннаран, талааннары арыйан киэҥ аартыгы аһаллар.
Биһиги бүгүн «Айыҥа» киин биир тарбахха баттанар уһуйуллааччытын Амира Полятинскаяны кытары сэһэргэһэбит.
– Амира Владимировна, бастаан кэпсэтиибитин билсиһииттэн саҕалыахха. 
– Аламай күн сыламынан! Кимтэн кииннээх, хантан хааннаах кэрэ аҥар кэпсээн эрэр диир буоллаххытына, аатым-суолум Полятинская Амира Владимировна, дьоҥҥо биллэринэн Андира-Куо диэн буолабын. Төрөөбүт, дьоллоох оҕо сааһым ааспыт, борбуйбун көтөхпүт, ахтар-саныыр, сүгүрүйэр сирим Бүлүү улууһун 1-кы Күүлэт нэһилиэгэ буолар.
– Уурунуунан хаһааҥҥыттан дьарыктанаҕыный?

– Уурунуу сурук диэн түҥ былыргы, биһиги өбүгэлэрбит туһана сылдьыбыт ньымалара, кинилэр бу орто дойдуга хаалларан ааспыт бэлиэлэрэ буолар. Ону улуу учуонай А.И. Кривошапкин-Айыҥа өр кэм устата чинчийэн, барытын дакаастаабыта, уурунууну ааҕар ньыманы булбута. Ол туһунан кини элбэх кинигэни суруйбута. Уурунуу сурук Үөһээ Айыылары кытары быһа, алгыс көмөтүнэн, алтыһыы буолар. Мин уурунуу суругу 2024 сылтан үөрэтэн саҕалаабытым. Айыҥа кинигэлэрин ааҕан, үөрэтэн элбэҕи билбитим, онон мин киниэхэ махталым үгүс.
– Эрдэ кимҥэ, ханна уһуйуллубуккунуй?
– Уурунуу сурук эйгэтигэр киллэрбит киһибинэн Мэҥэ Ньургууната буолар. Айыҥа ньыматынан уурунуу суругу ааҕарга, уурунуу көмөтүнэн үөһэ Айыылары кытары алтыһарга уонна дьону эмтииргэ миигин кини уһуйбута, үөрэппитэ. Мэҥэ Ньургууната айылҕаттан бэриллибит сүдү күүһүгэр сүһүөхтээх бэйэм сүгүрүйэбин уонна ис сүрэхпиттэн хаһан да уостубат барҕа махталбын тиэрдэбин.
– Бу «Айыҥа» кииҥҥэ туох санааттан кэлбиккиний?
– Мин 2021 сыл сааһыгар улаханнык ыалдьыбытым, ол кэннэ үс сыл тухары ыалдьан, сүһүөҕүм күүһэ баранан, хаамар да кыаҕа суох буолан сыппытым. Ол иһин, улахан кыһалҕаттан, «Айыҥа» кииҥҥэ көрдөрө, эмтэнэ диэн тиийбитим. Мин дьолбор, Мэҥэ Ньургууна миигин бэйэтэ көрбүтэ, көрөөт даҕаны, бу арыллыахтаах киһи арыллыбакка сылдьаҕын диэн тутатына билбитэ. Ол түмүгэр, сахалыы ыалдьа сылдьаҕын диэн, бастаан эмтээбитэ, онтон кыахпын, ньэҥирбин сөпкө туһанарга үөрэтэн-уһуйан барбыта. Оннук Мэҥэ Ньургуунаҕа дьону эмтииргэ, уурунуу суруктары ааҕарга, ону сөпкө туһанарга уһуйуллан саҕалаан барбытым. Оттон ыла бэйэм туругум улам тупсан, сэниэ киирэн, устунан дьону эмтиир буолан барбытым.

– Ханнык ыарыылары эмтиигин?
– Сахалыы сиэринэн, улаханнык «кыайа-хото» диэн быһа саҥарыахпын баҕарбаппын. Ол эрээри, миэхэ эмтэммит дьон УЗИ-ларын, МРТ түмүктэрин көрдөххө, куртах бааһын (язваны), гастриты, миоманы, бүөр тааһын уонна дьахтар киэлитин, бүөр, быар, үөс кисталарын, быар улаатыытын, атах шпоратын, сүһүөх ыарыытын, онтон да атын ыарыылары этэҥҥэ үтүөрдүбүтүм көстөр. Миэхэ көрдөрбүт, эмтэммит дьон доруобуйалара лаппа тупсан иһэрэ, миэхэ күүспэр күүс эбэр, оттон эмтэнэр дьоҥҥо эрэл кыымын саҕар. Ол түмүгэр, кинилэр чөл буолалларыгар түргэтиир, балыыһаҕа көрдөрөн, чинчийэр аппараттар түмүктэрин ыллахтарына, үөрүүлэрэ үксүүр. Билигин, билиим өссө кэҥээн, сатабылым үксээн, өссө да үгүс дьоҥҥо-сэргэҕэ көмөлөһүөм, туруктарын тупсарыам диэн хас да бүк эрэллээхпин.
– Өбүгэлэргэр эмчит киһи баар дуо?
– Өбүгэлэрбэр ааттара-суоллара этиллибэт улахан ойууттар, удаҕаттар баалларын билэбин. Ол туһунан миэхэ эһэм элбэҕи кэпсиир этэ.
– Кэлэн иһэр дьахтар күнүнэн ааҕааччыларга сүбэҕин, баҕа санааҕын тиэрт.
– Киэҥ нэлэмэн Сахабыт сирин бары кэрэ куоларын Дьахтар күнүнэн ис сүрэхпиттэн эҕэрдэлиибин! Өрүү үөрэ-көтө, күн сырдыгыныы мичилийэн, сылааһынан сыдьаайан, дьол-соргу аргыстанан, чэгиэн туруктаах сылдьаргытыгар баҕарабын! Оттон мин эһиэхэ көмөлөһөргө өрүү бэлэммин.

Ньургуйаана Скрябина кэпсэттэ