Төрөөбүт тыл – норуот уһун кэмҥэ олорбут олоҕун историятын тыыннаах кэрэһитэ. 1996 сыл олунньу 9 күнүттэн Саха республикатын бастакы президенин Михаил Ефимович Николаев ыйааҕынан Семен Андреевич Новгородов төрөөбүт күнэ «Төрөөбүт тыл, сурук-бичик» күнүнэн биллэриллибитэ. Бу күнтэн ыла сыл ахсын саха тыллаах бу күнү уруйдаан-айхаллаан көрсөбүт.
А.В. Чугунов аатынан Мэлдьэхси орто оскуолатыгар Ийэ тыл күнэ киэҥник бэлиэтэннэ. Сарсыардаттан оҕолор, бары үлэһиттэр сахалыы мааны таҥаспытын сайбаччы кэтэн киэҥ саалаҕа муһуннубут. Аан маҥнай саха киһи сиэринэн Надежда Карловна Андросова алгыһынан ыраастанныбыт, арыылаах алаадьы, саламаат амсайдыбыт. Үөрүүлээх тэрээһиммит сүрүн чааһа саха норуотун улуу сырдатааччыта, бастакы лингвист-учуонай, реформатор, саха маассабай суругун-бичигин төрүттээччи, бастакы сахалыы алпаабыты, учебниктары оҥорбут, саха норуота сайдарыгар, үөрэхтэнэригэр сүдү кылааты киллэрбит Семен Андреевич Новгородовка ананна.
Күн иккис аҥарыгар кылаастар икки ардыларынан үгэс буолбут оһуокай күрэҕэ ыытылынна. Үс бөлөҕүнэн арахсан оһуокай түһүлгэтин тэрийдибит. Оһуокайы таһарааччы оҕолор чуор куоластарынан, түһүлгэлэрин тэниттилэр, оһуокай үҥкүүтүн көҕүлүттэн туттулар. Дьүүллүүр сүбэ быһаарыытынан: Үрдэл үрдүк аатын — I бөлөххө 3 кылаас (oһуокайы таһаарааччы Баишева Диана), II бөлөххө 5 кылаас (oһуокайы таһаарааччы Сокольникова Айысхаана), III бөлөххө 11 кылаас (oһуокайы таһаарааччы Игнатьева Юлиянна) коллективтара ыллылар. «Кылаан чыпчаал» үрдүк аатын 10 кылаас (oһуокайы таһаарааччы Баишева Кыыдаана) коллектива сүктэ. Түмүккэ күрэҕи сыаналаабыт оһуокайдьыттар маастар кылаастары көрдөрдүлэр.
Уһуйаан иитиллээччилэрин, алын сүһүөх үөрэнээччилэрин икки ардыгар «Олоҥхо дойдута» айар оҥоһук күрэҕэ ыытыллынна. Уопсайа 11 үлэ сыаналанна. Ол курдук кыайыылаахтарынан буоллулар: I үрдэл – Степанова Амелия 3 кылаас «Орто дойду олохтоохторо» үлэтинэн, II үрдэл – Михайлова Вилена 2 кылаас «Томороон тойон, Хоҥкуунда хотун» үлэтинэн, III үрдэл – Протопопов Владислав уһуйаан иитиллээччитэ «Олоҥхоһут» үлэтинэн.
Маны таһынан үрдүкү кылаас үөрэнээччилэригэр, учууталларыгар аналлаах «Төрөөбүт тыл түмэр түһүлгэтэ» ТОК-оонньуу олунньу 12 күнүгэр ыытыллыбыта. Түөрт хамаанда тэриллэн алта түһүмэҕи тыҥааһыннаахтык ааспыттара. Саха тылыгар, литэрэтиирэтигэр, норуот тылынан уус-уран айымньыларыгар билиилэрин тургутан, «Саха бэргэн тыла-өһө» , «Төрөөбүт тылым кэскилэ» түһүмэхтэргэ киирсибиттэрэ.
Кыттааччылар бэрт сэргэх, бэһиэлэй, интэриэһинэй оонньуу буолла диэн бэлиэтээбиттэрэ.
Нэдиэлэ устата саха тылын уонна бибилэтиэкэ уруоктарыгар сахалыы өй оонньууларын оонньоон, таабырыннары таайсан, остуол оонньууларыгар күрэстэһэн астынныбыт.
Бу курдук саха тылын, суругун–бичигин күнүн сыл аайы киэн тутта, үөрэ-көтө, астына-дуоһуйа бэлиэтиибит.
Төрөөбүт тылбыт үйэлэри уҥуордаан барҕара сайда турдун!
Арылхан Сокольников, 8-с кылаас үөрэнээччитэ,
“Үктэл” медиа-киин
ПОДЕЛИТЬСЯ: