300-900 эрийиҥ!
Дьокуускайга быйыл оптуобустар сырыыларын уларытаннар сорох дьон ону сөбүлээбэтилэр. Ардыгар пассажирдар кырдьык да сөпкө этэллэр диэх курдук. Холобура, 16 нүөмэрдээх оптуобус Красильников уулуссатынан сылдьыбат оҥороннор биир бэйэм эрэйдэнним. Ол мин курдук биэнсийэлээхтэри санаабатынар даҕаны. Киһи соһуйара, Красильников уулуссатыгар устудьуоннар үөрэнэр Автодорожнай бакылтыаттара да баара аахсыллыбатаҕа дьиктиргэтэр. Муоданан чараастык таҥнар эдэр дьон бытархан тымныыга хас эмэ тохтобулу ааһан сатыы хайдах үөрэнэр сирдэригэр тиийэллэрэ буолла? Кыһыҥҥы өттүгэр Дьокуускайбыт тумана оптуобуска олордоххо мэһэйдиирэ биир эрэй. Бааҥкаҕа ыга симиллибит балыктар курдук оптуобуска айаннаары тохтобулу көтүтэрбит баар суол. Ол барыта бу үлүгэрдээх тымныыга эдэргэ да, эмэҥҥэ да сыанан-арыынан аҕаабата өйдөнөр. Сатахха, оптуобуска тохтобулу биллэрэр араадьыйаларбыт эмиэ токуччу тоҥоллор дуу, хайдах дуу ньимиликээн буолан эрэйдииллэр. Хата ол кыһалҕаны көннөрөргө биир суолу хайҕаатым. Ол оптуобус сырыытыгар итэҕэс биитэр хайҕабыл туһунан наадалаах тэрилтэлэргэ «Горячай линиянан» субуоннаан этэр кыахтаммыппыт. Саамай кылаабынайа, хаһыс оптуобуһу эрэ буолбакка нүөмэрин көрөн этэргит булгуччулаах. Оптуобус хойутаатаҕына, кэлбэтэҕинэ, тардылыннаҕына, ону ааһан тохтобулу биллэрбэтэхтэринэ тутатына 300-900 эрийэн куугунатыахтаахпыт. Онон өйгүтүгэр хатаан кэбиһиҥ, оптуобус сырыытын итэҕэстэрин туһунан 300-900 нүөмэргэ эрийэҕит.
Тыын тыыҥҥа харбас
Саха эр киһитэ айылҕаттан тулуурун, дьулуурун, киһилии майгытын хаһан да сүтэрбэтин аан дойду үрдүнэн тарҕаммыт АБДь кыттыылааҕа «Тута» диэн позывнойдаах Анлрей Григорьев хорсун быһыыта көрдөрдө. Элбэх оҕолоох көрсүө-сэмэй майгылаах саха ыалын аҕа баһылыга кырыктаах кыргыһыыга киирэн, кинини анаан өлөрө-өһөрө кэлбит Украина байыаһын быһахтаах эрэ киирсиигэ кыайбытын аан дойду киһитэ барыта сөҕө көрдө. Бэйэтиттэн хас эмэ төгүл ыарахан ыйааһыннаах, киһини өлөрөргө анал үөрэҕи барбыт өстөөх байыаһын бу хорсун саллаат булугас өйүнэн, дьулууурунан кыайбыта киһини барытын толкуйдатта. Биир бэйэм ону саха эр дьоно тыйыс усулуобуйаҕа үөскээбит буолан ыарахаттары көрсөргө бэлэмнэрин, тыйыс тымныыга, өҥүрүк куйааска кыһалҕалаах олохтоох буолан күчүмэҕэйдэри туоруурга үөрүйэхтэрин, тайҕа, туундара адьырҕа кыылларын кытары көрсөн киирсэргэ бэлэм булгуруйбат модун санаалаахтаарын дакаастаата дии саныыбын. Ону таһынан А.Григорьев — Тута төһө да тыын тыыҥҥа харбас буоллар киһилии сирэйин сүтэрбэккэ, өстөөҕүн тиһэх баҕа санаатын толорбут киэҥ көҕүстээх киһи быһыытынан сыаналанна, дьону сөхтөрдө. Кырдьык даҕаны, саха эр киһитин үтүө хаачыстыбата бу мүччүргэннээх кэмҥэ ырылхайдык көһүннэҕэ.
Минньигэс олох диэн сайдыы дуо?
Киһи-аймах сайдыыта диэн тугуй? Баҕар сайдыы диирбит сайдыы буолбакка, ким эрэ биһигини биир ханнык эрэ эргимтэҕэ киллэрэр суола буолуо. Билигин киһи-аймаҕы масоннар кулууптара, эмп-томп атыылыыр трансанациональнай хампаанньалар, дойдулар икки ардыларынааҕы сыһыаннары хонтуруоллуур, бараммат үптээх-харчылаах баай ыаллар, наркотигы үбүлээн оҥотторооччулар, араас арыгыны айан дьоннору хабалаҕа ылааччылар уо.д.а атыттар салайаллар дииллэр. Буолуо ээ, биһиги хантан билиэхпитий? Баҕар төрүт да сиртэн буолбакка куйаартан салалла олорорбут буолуо. Улаҕата-туората көстүбэт киҥкиниир киэҥ куйаарга, ким эрэ ханнык эрэ хааппылаҕа тэҥнээх сирбитин дьаһайа, хоруолуктарга курдук уопут оҥорор да буоллаҕына көҥүл. Бу сирдээҕи да, баар буоллаҕына куйаардааҕы да дьайыылар бары киһи-аймах билигин биир эрэ үҥэр таҥараҕа тириэртэ. Ол таҥара – икки атах минньигэс олоҕу баҕарыыта. Үгүс киһи тугу да гыммакка элбэх баайданыан-үптэниэн, көлөһүнүн тоҕон үлэлээбэккэ эрэ байылыаттык, наар күүлэйи өрө тутан олоруон баҕарар, ону ааһан оҕолоро эмиэ туох да кыһалҕаны билбэккэ итинник олорон ааһыахтарын саныыр. Тоҕо диэтэргит, хас биирдии тэлэбиисэртэн, төлөпүөнтэн, социальнай ситимнэртэн минньигэс олох туһунан кэпсииллэр, ол олох эрэ дьиҥнээх олох диэн аҕытаассыйалыыллар. Санаан да көррдөххө, наар минньигэс, мүөттээх олоҕунан олордоххо эмиэ сатаммат курдук. Айылҕатынан даҕаны икки атах наар кэмпиэт курдук минньигэһинэн аһылыктанар кыаҕа суох. Кини оннук олохтон тыыннаах хаалбат. Оччотугар икки атах минньигэс олоҕо кэхтиигэ тиийэрэ көстөн турар дьыала дииллэр. Оннук буолуо да?
Логло
ПОДЕЛИТЬСЯ: