– Светуля, бүгүн ханна да барбат инигин, Хотуттан аҕаҥ убайа,аймахтарбыт кэлэллэр, – диэт ийэтэ кыыһын хоһугар киирэн утуйа сытар оҕотун туруору тарта. – Бөөлүүн хаска кэллиҥ, күн аайы үлэҥ курдук дискотекаларынан, бардарынан сылдьаҕын, түксү, сөп буолуо. Туох да киһини кытта кэпсэтии диэн суох, наар төлөпүөҥҥүн өрө мыҥаан тахсаҕын, дьиэҕэ көмөҥ эмиэ мэлигир. Үөрэххэр да кыһаллыаҥ этэ. Тур, чэ, дьиэни-уоту хомуй, астаүөллэ астаа! Мин наадаларбар сылдьан кэлиэм, – итиэннэ сыпсап тахсан барда. Ийэтэ мээнэ мөхпөт бэйэтэ, батары-өтөрү саҥарбытын сүүрбэччэтин балачча ааспыт маҥан сирэйдээх кыыс сөпсөспүтэда, сөпсөспөтөҕө да биллибэккэ, өрө мылаллан биир сири тобулу үүттүү олордо. Ийэтэ барбытын кэннэ туран тыыллаҥнаан эрдэҕинэ, төлөпүөнүгэр билэр мелодията тыаһаата, кыыс сылбырҕатык ыстанан тиийэн арыйа баттаабыта, төгүрүччү табаарыс сыһыарыытыгар сурук кэлбит эбит. Биир эдэрчи киһи дорооболоспутугар хардара оҕуста, мээнэ араас боппуруостары бэрсэн, син кыратык билсибит дьон курдук буолан, төлөпүөннэрин нүөмэрин бэрсэн, аны бассаапка көстүлэр. Били дьэ-уот хомуллуута олох умнулунна, ас астааһынын саныы да барбата. Кыыс куоракка олорорун билээт, киһитэ аны төлөпүөннээтэ, Света долгуйан туран кэпсэттэ. Тугу үлэлиирин туоһуласта да, киһитэ соччо быһаарыыта суох кэпсэтиини атыҥҥа уларытан, аны Света ханна үлэлиирин, хамнаһа төһөтүн ыйыталаста. Кыыс мух-мах баран дьонун кытта олорорун, ийэтэ, аҕата тугу үлэлииллэрин, бэйэтэ ханна үөрэнэрин кэпсээтэ. Ол
икки ардыгар, сэһэргэһээччитэ ханна эрэ ыксыырын биллэрэн баран, төлөпүөнүн саба тута оҕуста. Кыыс чочумча чуумпуран олоро түстэ, устунан сытынан кэбистэ. Ити туох киһитэ буолуой, хаартыскатыттан көрдөххө, симпатичнай дии, инники билсибит уолаттарыттан тас көрүҥүнэн быдан кыраһыабайын бэлиэтээн,
кыыспыт өйө-санаата онно буолла. Төһө өр сыппыта буолла..– Дьэ, бу киһи эппитин истибэтэх, тугу да гымматах,-Света ийэтин саҥатыттан дьик гынаат, ойон турда. Оҕо курдук үөрэ сылдьар, мытырыйбыт сирэйдээх Мотрена Николаевна Софроннуун билсэллэригэр Света кып-кыра эрбэйбит кыысчаан этэ. Дьахтар
кинилэргэ ыалдьыттыы тиийдэҕинэ, аттыттан арахпакка, аалыҥныыра. Софрон огдообо хаалбыта иккис сылыгар барбыт этэ. Кыыһа үстээҕэ. Сааһыра барбыт дьон өр мучумааннаспакка холбоһон олорбуттара номнуо сүүрбэччэ сыла буолан эрэр. Хомойуох иһин, Мотрена Николаевна сатаан оҕоломмотоҕо. Бу Светигы бэйэтин оҕотун курдук биэбэйдээн улаатыннарда. Оҕом туһа диэн, көмүскээн элбэх дьону кытта этиспитэ буолуо.
Сороҕор кыыһыттан хомойдор да, саҥараахтаабат буолара. Саатар Софрона эн кыыһыҥ, эн оҕоҥ диир.
Света хоһуттан тахсан, ийэтэ ас астаан эрэрин көрөн аргыый тиийэн кууһан ылан, сыллаата.
– Ийээ, мин эйигин наһаа таптыыбын ээ, – диэт кыыс ийэтигэр көмөлөһөн барда. Дьэ ити, бу кыыс итинник гынан киһини сиир диэн Мотрена Николаевна сирэйдиин сырдаан, кыыһынаан
кэпсэппитинэн барда. – Светуля, быйыл үөрэххин бүтэрэҕин дии, ханна үлэлии барарга
быһаарынныҥ, биһиги аҕаҕынаан сэмээр кэтэһэбит ээ. Сааһыҥ да ыраатыах курдук, сиэн минньигэс сытын ылыахпытын баҕарабыыт, – ийэ кыыһыгар баҕа санаатын, түгэн көстүбүччэ, үлүбээй эппититтэн наһаа астынна.
Сааскы сандаархай, сырдык күн Света олоҕор үөрүүлээх күнүнэн буолла, абаҕатын, саҥаһын, балтыларын, убайдарын кытары билистэ. Били саҥа билсибит Германын умна быһыытыйан, үөрэҕэр ыллара сылдьан, төгүрүччү табаарыс сыһыарыытын көрбөтөҕө ыраатта. Хам-хаадьаа, бу баарбын диэбиттии, Германа эрийэн кэпсэтэр уонна «чэ сөп» диэнинэн муҥурданан төлөпүөнүн саба уурара элбээтэ. Кыыс, урукку кэмҥэ суругунан билсибит дьоно тута дискотекаҕа, кафеларга ыҥырар буоллахтарына, бу туох интэриэһинэй киһитин билээри, биир күн
көрсөргө быһаарынна. Хата, уол бэйэтэ эрийэн көрсөр күнүн, чаһытын болдьоото. Ол кэмҥэ Света хоту Абыйга биэлсэринэн барара үөрэҕиттэн биллибит кэмэ этэ. Дьэ, көрсүһүөхтээх күннэрэ, чаастара чугаһаата эрээри, Герман эрийэрэ да, суруйара да мөлтөөн барбыта кыыһы дьиктиргэттэ. Света сотору-сотору Герман хаһан онлайн сылдьыбытын кэтээн көрөр идэлэннэ. Болдьоспут күннэригэр, кыыс төһө да саарбаҕалаатар, уола эрдэ
эппит сиригэр тиийдэ. Хайдах эрэ, биирдэ да илэ көрсүбэтэх, биир тылы утары туран кэпсэппэтэх киһитин бу кэлиҥҥи кэмҥэ сүрэҕэр чугастык ылыммытын Света таайда. Кини өр олордо, баҕар, кини буолуо диэбит киһитэ ааһа турар, эмиэ да кыбыстыах санаата киирдэ эрээри, тулуйан кэтэстэ. Кини да буоллар ыксаан, төлөпүөннээтэ да, анараа өттүгэр ылбатылар. Онтон бассаабын хас чааска онлайн сылдьыбытын көрбүтэ, арай уола бэҕэһээ киэһэ сэттэттэн ыла киирэ сылдьыбатаҕын көрөн соһуйда. Хайыай, итиччэни билэн баран олоруо дуо? Аргыый тахсан барда. Төрөппүттэрин кытта ытаһан-соҥоһон, күн аайы төлөпүөнүнэн кэпсэтиэх буолан, Света сөмөлүөт трабыгар таҕыста. Абыйга тиийэн, саҥа дьону кытта билсэн, фельдшерскэй үлэтин саҕалаата. Бастаан утаа Герман сэрэнэ соҕус, бырастыы гын, кэнники барытын кэпсиэм, диэн суруйарыгар кыыс улгумнук сөпсөһөн, эмиэ чугасыһан, күҥҥэ сүүрбэччэтэ кэпсэтэр буоллулар. Олохтоохтор сайаҕас биэлсэрдэрин сөбүлээн, этинэн-балыгынан
күндүлүүллэр. Сороҕор кыыс ылымаары гынар, оччоҕо хомойор курдук буоллахтарына, «чэ ылабын» диэтэҕинэ сирэйдиин сырдыыллар. Олохтоохтор арай биир сүөм түһүүлэрэ, кыыһы бэйэлэригэр хааллараары бу «дойду кыыһа» биир да олохтоох уоллуун билсибэккэ сылдьарыттан уонна билсэр да санаата суоҕуттан этэ. Света хоту дьон элэккэйдэриттэн, иһигэр дьонун аҕыннар да, тэһийэрэ. Кыһыҥҥы суол туруута массыынанан
сырыы сыыдамсыйбытыгар, кыыс дьонугар аадырыстаан хаста да кэһии ыытта. Дьоно барахсаттар үөрүү бөҕө буолан, араас фрукта уонна кыыстара тугу сөбүлүүрүн ийэтэ астаан оҕолоругар ыыталлар. Света үөрэҕэр кыһамньылаахтык үөрэммит буолан, үлэтин ыарырҕаппакка кыһыны туораата. Улахан ыарыһах баар
буоллаҕына, тута улуус киинигэр ыыталыыр. Ити курдук, Света этэҥҥэ кыстаан, эһиил баҕар эргиллиэм диэн тапталлаах куоратыгар куйаара турда. Дьокуускай пордугар кэлиитин саҕана төлөпүөнүгэр Герман эрийэ сырытта диэн биллэрии кэллэ. Кыыс хайдах эрэ дойдутугар кэлбититтэн сүрэҕэ эппэҥнээн, олус дьоллоохтук сананан бэйэтэ эрийдэ. Германныын бэрт истиҥник кэпсэтэн, сарсын киин болуоссакка көрсүөх буолан
тылларын бэристилэр. Кыыс үөрүү үктэллээх самолеттан тахсан иһэн «Светуляя» диэн саҥаны чопчу иһиттэ, ити кини ийэтин куолаһа буоларын чопчу билэн эргиччи көрдөөтө, чээн, ийэлээх аҕата барахсаттар сибэкки дьөрбөтүн тутан үөрэн кэтирээбит сирэйдэрин көрөн кыыс уйадыйан ылла. Оо, саамай чугас дьонун
ахтыбыт даҕаныы… Киэһэ өттүгэр ахтылҕаннара тахсыытын саҕана, Света дьонугар сарсын сүрэҕин сөбүлүүр киһитин кытта көрсүөхтээҕин эппитигэр ийэтэ да, аҕата да дьиэҕэр ыҥыран көрүс диэн модьуйдулар. Света, Германыгар эрийэн этиэх буолан үөртэ. Сайыҥҥы нуурал киэһэ түннүгүн анныгар сытан кыыс уолугар
суруйда. «Привет, сарсын мин дьиэбэр көрсүөххэйииҥ, ийэбинээн наһаа минньигэс ас астыам, кэлээр».
Уол: Привет, Света, мин били кэпсиэх буолбуппун өйдүүр инигин?
Кыыс: Аһа, өйдөөн, дьэ эрэ, давай, кэпсээ.
Уол: Мин төһө да соҕотох барыахпын баҕарбытым иннигэр,
табаарыспын Сэргэйи илдьэ барыам, эн туох да диэбэт инигин?
Кыыс: Суох, кыбыстар буоллаххына, конечно, илдьэ кэл ээ.
Уол: Сөп. Мин уруккум курдук буолбатахпын, хомойуох иһин,
билигин атыммын, Света, соһуйбат, атыҥыраабат инигин.
Кыыс: Чэ бүт, туох диэн эттиҥ ити аата, суох, соһуйуом суоҕа.
Уол: Чэ, чыычаах, сарсын оччоҕо тиийиэм Сергейдиин эбиэт
диэки, минньигэстик утуй!
Света дьоллоохтук мүчүйбүтүнэн, сыттыгар умса түһэн сытта.
Аан звоногун тыаһыттан дьиэлээхтэр өрө ходьох гыннылар,
Света ааҥҥа сүүрэн тиийдэ.
Арыйа баттаабыта кэлээскэҕэ сибэккилээх кини Германа
олорорун көрөөт, айаҕын аппытынан ааны сабан кэбистэ…
Ньургуйаан Скрябина
ПОДЕЛИТЬСЯ: