Бууннаан эрдэҕэ
Дьокуускай куорат устун сатыы хааман истэххинэ тротуар бетона онон- манан бөлтөйөн тахсыбытын бары көрөбүт. Соторутааҕыта Ленин болуоссатыгар турар правительство 2-с нүөмэрдээх дьиэтин таһынан ааһан иһэн, ол бөлтөйбүттэри алдьатан тэҥнии сылдьар оробуочайдартан тоҕо маннык бөлтөйдөр баар буолалларын туһунан ыаспыйалаан ыйыталастым. Онуоха эдэр киһи бетон анныгар түбэспит сороҕор мас үүнэн турбут чөҥөчөгө эбэтэр баҕана төрдө бу биһиги тымныыбытыттан өрө үтэн тахсар диэтэ. Дьэ кырдьык даҕаны тымныыбыт араас дьиктилэри көрдөрөн эрдэҕэ. Ол аата сирбит бетонунан хаайылларын сөбүлээбэккэ араастаан тыынын таһааран эрдэҕэ диэн саныахха эмиэ сөп. Оннооҕор кутуйаҕы кутуругуттан үктээтэххэ «чыып» диир. Ити түбэлтэттэн сир барахсан тыына хаайтарарын сөбүлээбэккэ бууннаан эрдэҕэ дии санаатым.
Телефон нөҥүө олох устар
Олохпутугар социальнай ситимнэр өтөн киириэхтэриттэн сайдыы буолла диэн өйдөбүллээхпит. Ол сайдыыбыт биир мөкү өрүтүнэн үгүс оҕо төрөппүттэрин, учууталларын истибэт буолбуттара киһини дьиксиннэрэр. «Сайдыылаах» арҕаа дойдуларга ийэ, аҕа диэн наадата суох, 1 уонна 2 нүөмэрдээх төрөппүттэр диэн сокуоннар ылыллыбыттара да ону дакаастыыр. Бэйэҥ эрэ тускар олор, кими да кытта аахсыма, тоҥолоххунан барыларын садьыйталааҥҥын инники диэки хаардыы хаамп, ийэ, аҕа эн сайдыыгар улахан оруоллара суох, эн кинилэри үрдүкү суукка үҥсэр бырааптааххын уо.д.а. араас коучтар, психологтар, социологтар түктэри «үөрэхтэрэ» күн бүгүн саамай сыаналаналлар. Олохпут уларыйыытын барытын биэс харчы курдук ылыммат, оччолооҕу-баччалааҕы көрөн кэлбит саастаах көлүөнэни ити «үөрэхтэр» умсугуппат буоллахтарына, уу-ньулдьаҕай саастаах, өйдөрө-санаалара сиппэтэх, сарсыардаттан түүҥҥэ диэри телефоҥҥа хам хараҕаламмыт ыччакка ити «үөрэхтэр» өйдөрүн-санааларын сүһүрдэн тулалыыр эйгэлэриттэн тэйитэллэр, олоҕу экран эрэ нөҥүө ылынарга күһэйэллэр. Билигин олоҕу бэйэтин кэрэ диэбэппит бассаап эрэ нөҥүө кэлбит хаартысканы, инстаграм, фейсбук, вконтакте постарын лайктаатахпытына эрэ Кэрэ диэн быһаарар буоллубут. Ол курдук олохпут судургутуйда, ыраах чугаһаата, үтүө санаа үтүрүлүннэ, телефон эрэ нөҥүө олохпут уһунна. Социальнай ситимнэри дьаһайар, тугу сөбүлүөхтээхпитин, абааһы көрүөхтээхпитин, үөрэтиэхтээхпитин, ханнык сыаннастары тутуһуохтаахпытын, тугу аһыахтаахпытын-таҥныахтаахпытын, ханнык эмтэринэн эмтэниэхтээхпитин уо.д.а. олохпут араас эйгэтин быһаарар дьон абыраннахтара. Урукку курдук дьону муспакка, дьоҥҥо көстүбэккэ, дьон санаатыгар наадыйбакка, дьону аахсыбакка эрэ санааларын ситиһэллэр. Ону ситиһэргэ аҥаардас суотабай телефон тугу тарҕатарын баһылаа, дьаһай, киксэр.
Куйаар санитара
Сиргэ олох түҥ Куйаарга курдук араас сокуоҥҥа олоҕуран сайдар. Биһиги олорор Куйаарбытыгар ханнык да сокуоҥҥа олоҕурбатах Хара Хайаҕастар (Черные дыры) бааллар. Кинилэр кырдьан мөлтөөбүт, сороҕор сэниэтэ суохтук сайдар Куйаарга баар эттиктэри барытын ньимиччи ыйыстан кэбиһэллэр. Туох да бэйэлээх, бэл Сырдык курдук түп-түргэн дьайыы кинилэр тимир ытарчаларыттан ханна да куотар кыаҕа суох. Ол курдук Хара Хайаҕас буулаата да, кини кыраныыссатыгар киирдиҥ да бүтэҕин. Турар турбат гаастар, эттиктэр, планеталар бары Хара Хайаҕас маҥалайыгар аһылык буолаллар. Кини бэйэлээх тугу ыйыстыбытын барытын ааттарын билбэт гына үнтү ытыйан баран ыйыстан бэйэтигэр дьапталҕалыыр. Ону таһынан ол Хара Хайаҕас улуу ытылҕаныгар түбэспит туох да, ким да быып- бытархай частицаларга арахсыбытын кэннэ аны Үрүҥ Хайаҕас кинилэри сил курдук тибиирэн кэбиһэр диэн суруйаллар. Учуонайдар этэллэринэн, Хара уонна Үрүҥ Хайаҕастар өлүү курдук барытын сиэн баран саҥа олоҕу төрүттүүллэр үһү. Өскөтүн итинник диэн иһиттэхпитинэ, Хара Хайаҕаһы боростуой дьон Куйаар санитара, ыраастааччыта диэн ааттыахпытын сөп эбит. Уйаара-кэйээрэ биллибэт Куйаарга Өлүү уонна Олох эмиэ тэбис- тэҥҥэ сылдьалларыттан сирдээҕи олоҕу тэҥнээн көрөбүт. Туох барыта кэмэ кэллэҕинэ өлөр, сүтэр. Ол кэннэ олох саҥардыы үөскүүр, төрүүр диэн.
Логло
ПОДЕЛИТЬСЯ: