Суворов — армян, Чыҥыс Хаан — казах эбэтэр саха?
Бу орто дойду олоҕуттан ханнык да омук сүтүөн баҕарбат. Аҕыйах ахсааннаах омук кырата- харата бэрдиттэн дуу, омугун элбэтиэн баҕатыттан дуу эбэтэр сир шарыттан сүтүөн баҕарбатыттан дуу наар атын элбэх ахсааннаах, модун омуктары кытта уруурҕаһа сатыыра баар суол. Ол бааламмат, хайа да омук үтүө дьонун кытары биир омук буолуу туох куһаҕаннаах буолуой? Соторутааҕыта нуучча улуу полководеһа Суворов армян омук этэ диэн соһуттулар. Төрдүгэр хаһыс эрэ көлүөнэҕэ биир армянка хааннаах эбэлээҕиттэн инньэ диэбиттэр үһү. Киһи ону сонньуйа да, уруургуу да истэр. Дьиҥинэн, армяннар биһигиннээҕэр хас эмэ төгүл ахсааннарынан элбэх, туспа судаарыстыбалаах омуктар. Ол да буоллар эмиэ атын омук улуу киһитин кытары аймахтаһаллар эбит дуу диэн соһуйаҕын эрэ. Кинилэр аан дойдуга ахсааннара 2023 сыл түмүгүнэн 10 мөл. 700 тиийэр дииллэр. Ол да гыннар кинилэр кытай омук курдук миллиард буолбатахтар буоллаҕа. Арай Кытай атын омуктарга наадыйбат. «Америка олохтооҕо Джеки Чан кытай ээ», — дии-дии кэпсэнэллэрэ эрэ суох эрэ? Онтон биһиги курдук тыллыын-өстүүн эстэр кутталга киирдибит диэни сыл аайы хатылыыр дьоҥҥо улахан омукка ханыы тардыһан аймахтарбыт диирбит хайа эрэ өттүнэн тыыммытын уһатар буоллаҕа. Ол курдук тылбытынан монгол, түүр төрүттээхпитин учуонайдар этэллэр. Сорохтор кытай омугу кытта биир хааннаахпыт дииллэр. Аны туран Сирия — Сир ийэ, Москва — Мас куба уо. д. а. тыллары букатын саха тыла буолаллар диэнтэн саҕалаан үгүс омук тыллара саха тылыттан төрүттэммиттэрэ диэн өйдөбүл билигин норуокка киэҥник тарҕанна. Ити эмиэ тылбыт- өспүт сүппэтин диэн өйдөбүлтэн таҕыстаҕа. Былырыын Казахстаҥҥа бара сылдьан казахтарга улуу киһи Чыҥыс Хаан монгуол буотах этэ, түүр омук этэ диэн өйдөбүл күүскэ киирбитин илэ истибитим. Бастаан истэргэ олуона соҕус этэ эрээри кинилэр да улуу киһиэхэ ханыы тардыһаллара баа буолбатах буоллаҕа. Бэл, биһиэхэ, биир ыстатыйаҕа Чыҥыс Хаан олох да Саха сиригэр көмүллэ сытар диэн сабаҕалааһын баарын туһунан аахпытым. Ону ааһан Чыҥыс Хаан саха этэ диэн эмиэ суруйар дьон биһиэхэ да бааллар. Онтон сиэттэрэн 10 мөл. ахсааннаах армяннартан, 20 мөл. ахсааннаах казахтартан хаалсыбакка 400 — тэн эрэ тахса саха улуу дьону аймахтаһарбыт — судаарыстыбаннай өйбүт – санаабыт сайдыыта буоллаҕа дии саныыгын.
Норуот хараҕа кыраҕы
«Уларыта тутуу сыллара» диэн ааттанан дойдубутун эһэн дьиикэй ырыынакка тиэрдибит кэмҥэ ыйы- ыйдаан хамнас диэни көрбөккө бөрөнөн олорбуппут баара. Арҕаа дойдуттан таттарыылаах олигархтар диэн ааттанааччы таайдарбыт, аан дойду биир улуу судаарыстыбатын эспит манньаларыгар ССРС баайын ыһа- тоҕо үллэстибиттэрэ, босхону эрэ үрдүнэн ылбыттара, киксэрээччилэригэр арҕаа дойду диэки хоро таспыттара. Бу «уларыта тутууттан» ытыһын соттон хаалбыт соҕотох боростуой норуот этэ. Төһө да ыарахан кэмҥэ олордор норуот хараҕа кыраҕы буолан оччотооҕу кэм туһунан араас анекдоттары айдаҕа. Биирдэ борзая диэн аангылыйа боруода ыта уонна Россияҕа баар тиэргэн ыта (дворняжка) көрсө түспүттэр. Үөннээх харахтарынан аһыммыттыы көрө-көрө борзая тиэргэн ытыттан ыйыппыт: «Хайа, уларыта тутуу кэмигэр хайдах олороохтуугут?» диэбит. Онуоха тиэргэн ыта барахсан: «Ээ, олоробут оттон. Аһыыр миискэбит кубус- кураанах. Ол оннугар сыаппытын уһаттылар, хата уонна түүннэри- күнүстэри киим да боппот, төһөнү баҕарар үрэр кыахтааххын»,- диэн эппиэттээбит. Аһыыр аһа, таҥнар таҥаһа да суох буолан баран сыаппытын халыгыраппытынан туран демократияҕа тиийдибит диэн үрүү гиэнэ кытаанаҕа дьэ кырдьык онно баара. «Эстэн эрэр ыал сүөһүтэ харсыык буолар» диэн этии бэргэнин олох көрдөрдө. Билигин ким тугу да куолулаабытын иһин улуу империя эстиитэ боростуой норуот олоҕун бары өттүнэн огдолуппута. Оннук кэм хатыламматар ханнык.
Логло
ПОДЕЛИТЬСЯ: