Биир дойдулаахпын, Нам сэлиэнньэтин олохтооҕун Рехлясов Роман Степановичтыын көрсөн, илими таҥыы туһунан бэркэ тапсан кэпсэттибит. Кини бултуурун-балыктыырын сөбүлүүр буолан, булт тэрилин, сэбиргэлин көрдөрө аҕалбыт. Роман Степанович илим таҥарын ааһан, бэйэтин мындыр өйүнэн лаппыныаҕы полистиролтан оҥорор буолбут.
-Бэйэҥ алюминийтан форма оҥороммун буһарабын. Туостан атына диэн аныгы технология буоллаҕа дии. Полистирол билигин дэлэй, тутааччылартан полистирол бороһуогун атыылаһан ылан, формаҕа кутан баран үрдүгэр итии уу куттаххына, буһарыгар үллэн, чиҥээн хаалар. Үйэлээх буолар, дагдатарын чааһынан туостан туох да итэҕэһэ суох, өссө ордук буолуо. Ол иһин арыычча бөдөҥ, арыычча намчы лаппыныахтары оҥоробун. Андыһыттарга анды төбөтүн полистиролтан оҥорон атыылыыбын. Мас төбөттөн туох да атына суох, маска кэтэрдэн баран дулҕаҕа анньан кэбиһэҕин. Хаас төбөтүн эмиэ маннык оҥоробун. Сааһыары кус сезона чугаһаатаҕына, дьэ ылаллар. Тимирэ көннөрү боробулуоха, ону токурутар, иэҕэр станогу эмиэ бэйэм оҥостубутум.
-Оттон илими хайдах таҥаҕын?
-Илим таҥаһа билигин ырыынакка баар, ситим быата дэлэй. Илими таҥан олордуу бэйэтэ эмиэ туспа киитэрэстэрдээх. Сатаан оҥордоххо эрэ илим тутугас буолар, сыыһа таҥнаххына төһө да балыктаах сиргэ сырыт, биир да балык киириэ суоҕа. Балыктыыр дьон ону билэллэр.
-Уһаарбаны оҥороҕун дуу?
-Уһаарбаны хоту эҥэрдэр тутталлар. Ол эмиэ ураты албастаах. Илимтэн ыйааһына чэпчэки буолуохтаах, поплывога дагдатыытын уйуохтаах, учуоттуохтаах. Сүүрүк устун бэйэтэ харгыһа суох устан иһэр буолуохтаах. Ол иһин лаппыныаҕа болҕомтоҕун ууруоххун наада. Ол иһин эрдэ лаппыныаҕын уонна дьаакырын тэҥнэһиитин (соотношениетын) буочукалаах ууга угаҥҥын тэҥнээн көрөҕүн. Дагдатар дуу, дагдаппат дуу диэн. Аһары кытаанах, ыарахан буоллаҕына, баттаан кэбиһэр итиэннэ кумахха сөрөнөн, айанныырыгар ыарахан буолар. Бүгүн хас да киһи устар сылдьар илими таҥаҕын дуо диэн ыйытта, онон интэриэһиргииллэр. Уһаарбанан үчүгэй балыкка сылдьаҕын.
-Илимнэриҥ хайдах баҕарар размердаах оҥорор буоллаҕыҥ дии.
-Стандарт отут миэтирэ. Бу илимнэр үгүстэрэ отут миэтирэлээхтэр. Тэниччи таҥнаххына, куукулаҥ 50 да, 30 да миэтирэ буолуон сөп. Бу бүтүн куукула турар, үрдүгэ 6 миэтирэлээх, быһыллыбатах, маннык сайыҥҥыга үчүгэй. Билигин муус анныгар алта миэтирэ дириҥнээх хомону булар күчүмэҕэй. Холобур, бүтүн куукулаттан таҥмытым 30 миэтирэ эрэ буолла.
-Сыанаҕыт наһаа ыарахана суох, 6 тыһ эбит дии.
-Маннааҕар буолуох кыра илимнэри 4-5 тыһ. солк. атыылыыллар. Миэнэ сыалай быһыллыбатах куукулаттан таҥыы. Уонна ыллыҥ да туттаҕын, эбии тугу да гыммаккын, ыллыҥ да өрүскэ киирэҕин.
-Собоҕо сөптөөх хастаах илимнэр баалларый, сыаналара төһөнүй?
-35-40 размердаахтар бааллар. 45-тээх суох. 50-наах, 60-наах, 70-наах баар. Үрдүктэрэ 160-180 см. Сыаналара 2 тыһ. солк, 2,5 тыһ. солк., 3 тыһ. солк. Үйэлээхтэр. Балыксыт киһи малын-салын бэйэтэ ыраастыы, бүөбэйдии сылдьыахтаах.
-Сордоҥу уйаллар дуу?
-Уйаллар.
-Балыксыттарга тугу сүбэлиэҥ этэй.
-Балыктааһын киһи айаҕын булунар көрүҥэ, илимнээх буоллаххына эбэттэн куруук илии тутуурдаах, өттүк харалаах тахсыаҕыҥ. Куруук алҕаан, сиэри-туому тутуһа сылдьыҥ. Оччоҕуна эбэҕит эһигини куруук күндүлүү-маанылыы сылдьыа, сырыыгыт сыалаах буолуо.
Виктор Эверстов
ПОДЕЛИТЬСЯ: